ខេត្តព្រះសីហនុ ៖ អ្នកឃ្លាំមើលការងារអភិវឌ្ឍសង្គមមួយចំនួន ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ ស្នើដល់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យជួយដកហូតបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មានទីតាំងចុងឆ្នេរអូរត្រេះ ឬតំបន់ពយម៉ាចូវ ស្ថិតក្នុងភូមិគគីរ ឃុំបិតត្រាំង ដែលត្រូវផ្នែកពាក់ព័ន្ធ បានគេឃុបឃិតគ្នា កាប់ព្រៃរាន យកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិទាំងស្រុងកន្លងមក ដើម្បីដកហូតយកមកដាក់សម្បត្តិរដ្ឋគ្រប់គ្រង និងដាំកូនឈើឡើងវិញ។
បញ្ហានេះ មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួននាខេត្តព្រះសីហនុ មានអង្គការលីកាដូ (LICADHO) និងសមាគមអាដហុក (ADHOC)ជាដើម បានស្នើដល់ប្រមុខដឹកនាំ រាជរដ្ឋាភិបាល ឲ្យជួយមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ រឹបអូសបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ដែលត្រូវជនអនាធិបតេយ្យ កាប់រានធ្វើកម្មសិទ្ធិកន្លងទៅ យកមកដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋគ្រប់វិញ ឲ្យបានឆាប់ ព្រោះបទល្មើសកាប់រាន បរិវេណដីព្រៃបម្រុងទុកជាគម្របព្រៃឈើបៃតងនេះ បច្ចុប្បន្ន ត្រូវកាន់កាប់ទាំងស្រុងដោយឯកជន ដោយមានការឃុបឃិតជាលក្ខណៈប្រព័ន្ធ រវាងជនល្មើស ជាមួយមន្ត្រីខ្លះបំរើការងារនៅតាមស្ថាប័នជំនាញមួយចំនួន នៃរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ។
ផ្តើមពីបញ្ហានេះ មន្ត្រីអង្គការលីកាដូ និងសមាគមអាដហុក បានស្នើដល់លោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគររូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន និងលោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ជាពិសេស សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យជួយពិនិត្យឈានដល់និរាករណ៍ ឬរំលាយប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ដែលបុគ្គលមួយចំនួន ឃុបឃិតធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិ និងកំពុងរត់ការធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិ រំលោភកាន់កាប់ដីរដ្ឋ ឬដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ដោយខុសច្បាប់នៅតំបន់ពយម៉ាចូវ
ដើម្បីដកហូតយកដីទន្ទ្រានកាន់កាប់ទាំងនោះ យកមកអភិរក្សដាំកូនឈើ សម្រាប់បម្រើដល់វិស័យទេសចរណ៍នាថ្ងៃអនាគតវិញ។
លោកស្រី ជៀប សុធារី អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (ADHOC)ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុ ស្នើឲ្យសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ នៃរាជរដ្ឋាភិបាល ឲ្យជួយថែរក្សាការពារបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ឲ្យនៅគង់វង្ស ព្រោះបច្ចុប្បន្ន បរិវេណដីគម្របព្រៃឈើបៃតងមានទីតាំងនៅតំបន់ពយម៉ាចូវ ចុងឆ្នេរអូរត្រេះ ស្ថិតក្នុងភូមិគគីរ ឃុំបិតត្រាំង ត្រូវជនអនាធិបតេយ្យចូលទន្ទ្រានកាន់កាប់ និងពុះច្រៀកជាឡូៗ លក់ដូរបន្តយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ រលាយហិនហោចគ្មានសល់។
លោកស្រី ជៀប សុធារី មានមន្ទឹលថា បទល្មើសព្រៃឈើ ដែលគ្មានការបង្ក្រាប និងអាចធ្វើសកម្មភាពដោយរលូន ហើយគ្មានអាជ្ញាធរ ឬរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ហាមឃាត់បែបនេះ ទំនងជាអាចមានជាប់ពាក់ព័ន្ធមន្ត្រីខ្លះកំពុងបម្រើការងារនៅតាមមន្ទីរ ឬស្ថាប័នជំនាញ ក្រោមឱវាទរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុក៏ថាបាន។ ពិសេសជាងនេះ ក៏ទំនងជាអាចមានមន្ត្រីមានឋានៈបុណ្យស័ក្តិខ្ពស់ ឬមានអំណាចមួយចំនួន កំពុងបំរើការងារនៅស្ថាប័នកំពូលៗថ្នាក់ជាតិ អាចមានឈ្មោះ មានចំណែកក្បាលដី នៅលើបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើបៃតងឆ្នាំ
២០០២នេះដែរ ទើប លោក យន្ត មីន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ មិនហ៊ានចេញមុខទប់ស្កាត់បទល្មើសទន្ទ្រានកាប់ព្រៃឈើទាំងនេះកន្លងមក ដោយទុកឲ្យវិនាសហិនហោចបែបនេះនោះ។
ត្រង់ចំណុចនេះ លោកស្រី សុធារី ក៏ស្នើដល់ លោក យន្ត មីន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ឲ្យលើកសំណើរ ឬស្នើសុំគោលការពី សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យលោកជួយបញ្ចេញកណ្តាប់ដៃដែក ឬជួយមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ បន្ត ដើម្បីឈានទៅដកហូតបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ដែលត្រូវជនខិលខូចទន្ទ្រានកាន់កាប់ធ្វើកម្មសិទ្ធិកន្លងមក ដើម្បីដកហូតដីរដ្ឋ ដែលទន្ទ្រានខុសច្បាប់ទាំងនោះ យកមកដាំកូនឈើ អភិវឌ្ឍបម្រើដល់វិស័យទេសចរណ៍នាថ្ងៃខាងមុខវិញ។
អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមរូបនេះ ព្រួយបារម្ភថា បើប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល មិនដកហូតយកដីគម្របព្រៃឈើបៃតង មានទីតាំងនៅចុងឆ្នេរអូរត្រេះ ឬតំបន់ពយម៉ាចូវ ដែលត្រូវគេរានកាន់កាប់អនាធិបតេយ្យ យកមករដ្ឋគ្រប់គ្រង និងដាំដើមឈើឡើងវិញទេ ទំនងជាជម្លោះដណ្តើមកាន់កាប់ដីធ្លីក្នុងតំបន់នេះ នឹងកើតមានកាន់តែច្រើន និងធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀតនាថ្ងៃអនាគត។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ លោក យន្ត មីន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ បានឲ្យអ្នកយកព័ត៌មាន CEN.COM.KH ប្រចាំខេត្តព្រះសីហនុដឹងតាមទូរស័ព្ទថា រដ្ឋបាលខេត្តនេះ នឹងចុះពិនិត្យ ឬមូលស្ថិតិប្រជាពលរដ្ឋ ដែលសង់ផ្ទះ និងមានដីឡូហ៊ុំព័ទ្ធរបង នៅលើបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ តំបន់ពយម៉ាចូវ ឬចុងឆ្នេរអូរត្រេះ នាថ្ងៃខាងមុខ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា រដ្ឋបាលខេត្តនេះ នឹងពិនិត្យ ឈានទៅវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ ទៅលើជនអនាធិបតេយ្យ ដែលចូលទៅកាប់ព្រៃឈើ នៅក្នុងបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើបៃតង ដែលរដ្ឋាភិបាលបម្រុងទុកជាគម្របបៃតង ឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរ។
លោក យន្ត មីន បន្តថា ការងារនេះ អាជ្ញាធរនឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្ត បន្ទាប់ពី អាជ្ញាធរ បានចុះដោះស្រាយបញ្ហាជម្លៀសប្រជាពលរដ្ឋ ដែលទៅតាំងទីលំនៅខុសច្បាប់ នៅលើបរិវេណដីរដ្ឋហាមឃាត់ នៅតំបន់ រក្សាប្រភពទឹកស្អាតក្បាលឆាយ ឲ្យរួចរាល់ជាមុនសិន ទើបអាជ្ញាធរ នឹងចុះទៅអនុវត្តវិធានការផ្លូវច្បាប់ជាបន្តទៀត នៅបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ នៅតំបន់ពយម៉ាចូវ ឬចុងឆ្នេរអូរត្រេះជាបន្តទៀត នៅឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះកន្លងមក លោក យន្ត មីន ធ្លាប់ព្រមានថា អ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធបទល្មើសកាប់រានបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ នឹងត្រូវផ្ដន្ទាទោសឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះជាទង្វើខុសច្បាប់ ហើយលោកស្នើឲ្យអ្នកជាប់ពាក់ព័ន្ធ ត្រូវដកខ្លួនជាបន្ទាន់បើចង់សុខខ្លួន។
ទោះជាបែបនេះក្តី សារគំរាម របស់លោក យន្ត មីន គ្មានប្រសិទ្ធភាពទេ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ បរិវេណដីព្រៃឈើធម្មជាតិ ដែលមានដើមដុះធំៗដូចម្រាមដៃ នៅក្នុងបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ត្រូវបានគេកាប់ទន្ទ្រាន និងសង់ផ្ទះធំតូចរាប់រយខ្នង ព្រមទាំងបានធ្វើរបងរឹងមាំហ៊ុំព័ទ្ធ ហើយបានពុះច្រៀកជាឡូៗ លក់ដូរបន្តយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ និងគ្មានសមត្ថកិច្ចពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធណាមួយចេញមុខទប់ស្កាត់ទេ គិតមកត្រឹមថ្ងៃពុធ ទី២០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧។
ចំណុចនេះ មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ពោលចំអកថា រដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ គ្មានលទ្ធភាពការពារបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ មានទីតាំងនៅចុងឆ្នេរអូរត្រេះ ស្ថិតក្នុងឃុំបិតត្រាំង ស្រុកព្រៃនប់ ដែលសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានដាក់ឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំគ្រប់ជំនាន់ នៃរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុការពារប៉ុន្មានអាណត្តិមកនេះ ត្រូវថែរក្សាការពារឲ្យគង់វង្ស ទុកសម្រាប់បម្រើដល់វិស័យទេសចរណ៍នាថ្ងៃអនាគតនោះ ប៉ុន្តែបែរជានៅក្នុងអាណតិ្តនេះ ព្រៃឈើទាំងនោះ ត្រូវបំផ្លាញទាំងស្រុង។
មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ស្នើដល់អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន និងស្ថាប័នតុលាការសាលាដំបូងខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវមានវិធានការ តាមផ្លូវច្បាប់ ឈានទៅនាំខ្លួនមេខ្លោង ឬឈ្មួញដី ដែលបំផុសឲ្យចូលទៅទិញដីបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើបៃតងឆ្នាំ២០០២ ដែលរដ្ឋហាមឃាត់ យកមកផ្តន្ទាទោស ឲ្យបានធ្ងន់ធ្ងរ ទើបរាងចាល។
ត្រង់ចំណុចនេះ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម ថ្លែងថា បទល្មើសនេះ ប្រសិនបើរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ ចង់មានឆន្ទៈចង់ទប់ស្កាត់ ឬរក្សាការពារដីបរិវេណគម្រប់ព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ឲ្យគង់វង្សពិតមែននោះ គឺមិនពិបាករកមុខជនខិលខូច ឬឈ្មួញចូលទៅទិញដី ឬអ្នកចូលកាប់រានដីគម្របព្រៃឈើទាំងនោះទេ ព្រោះជនទាំងនោះ គឺអាជ្ញាធរខេត្តបានស្គាល់មុខ និងឈ្មោះទាំងអស់ ហើយភាគច្រើនកំពុងរស់នៅខេត្តព្រះសីហនុថែមទៀតផង។ ក្នុងនោះ ក៏មានបុគ្គលជាមន្ត្រីកំពុងបំរើការងារនៅតាមមន្ទីរស្ថាប័នជំនាញ និងកំពុងបំរើការងារនៅសាលាខេត្តព្រះសីហនុ មួយចំនួន ក៏មានជាប់ពាក់ព័ន្ធការឃុបឃិត កាប់បំផ្លាញគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ដើម្បីរានយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិនេះដែរ ដោយពួកគេម្នាក់ៗ មានចំណែកក្បាលដីជាច្រើនឡូ ឬច្រើនហិចតារ នៅតំបន់ពយម៉ាចូវស្ទើរគ្រប់ៗគ្នា ទើបគ្មានការបង្ក្រាប។
បញ្ហានេះ មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល បានអះអាងថា បច្ចុប្បន្ន បរិវេណដីគម្របព្រៃឈើបៃតងទាំងនោះ ត្រូវជនខិលខូចឃុបឃិតគ្នាកាប់បំផ្លាញរានដីធ្វើកម្មសិទ្ធិទាំងស្រុង ហើយរដ្ឋបាលខេត្តព្រះសីហនុ នៅតែគ្មានវិធានការទប់ស្កាត់ដដែល ទោះបីបទល្មើស និងភស្តុតាងជាក់ស្តែង កំពុងកើតមាននៅលើបរិវេណដីគម្របព្រៃឈើឆ្នាំ២០០២ ដែលរដ្ឋបានហាមឃាត់បែបណាក្តី៕ ដែន សីមា
