ប្រទេសម៉ាល់ឌីវ ជាទីនៃចំណាប់អារម្មណ៍លើការប្រកួតប្រជែង ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយឥទ្ធិពលរបស់ ប្រទេសធំៗនៅក្នុងតំបន់ ដែលមានជាពិសេស ដូចជា៖ ប្រទេសឥណ្ឌា និងប្រទេសចិន ដែលបាន វិនិយោគប្រាក់រាប់សិបលានដុល្លា កំឡុងពេលការដឹកនាំរបស់អតីតមេដឹកនាំ លោក Abdulla Yameen ដែលវាជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងក្រវ៉ាត់ និងប្លង់ផ្លូវរបស់ចិន បានរៀបចំឡើង ដើម្បីបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មសកលរបស់ខ្លួនឱ្យកាន់តែប្រសើរ។
ប្រទេសចិន ត្រូវទទួលរងនូវការទិចទាន ដែលភាគច្រើន ពីសំណាក់ប្រទេសលោកខាងលិច ចំពោះការដែលខ្លួន បានបន្ថែមបន្ទុកបំណុលមិននឹងថឹង មិនអាចរំពឹងថាដោះស្រាយរួច ទៅលើប្រទេសក្រីក្រកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ ប្រទេសចិននិយាយថា ប្រាក់កម្ចីរបស់ខ្លួន ត្រូវបានស្វាគមន៍ និងផ្តល់ច្រើនតាមការចាំបាច់ ហើយបង្ហាញថាការផ្តល់ឱ្យពួកគេ គឺគ្មានលក្ខខណ្ឌនយោបាយ ឬគម្រោងនយោបាយទុកជាមុន និងផ្តល់មូលនិធិដល់ប្រទេសដែលម្ចាស់ជំនួយ លោកខាងលិចបានមើលរំលង។
លោក Maya Majueran K. – នាយក BRISL និងការសរសេរអំពីបញ្ហានយោបាយ សន្តិសុខ និងសង្គម) បានឱ្យដឹង ការដែល BRI របស់ប្រទេសចិន មានការពេញនិយម គឺដោយសារថ្មីៗនេះ ប្រធានាធិបតីចិន លោក Xi និយាយយ៉ាងជាក់លាក់ថា BRI គឺជាផ្លូវសាធារណៈ ដែលបើកចំហសម្រាប់ទាំងមនុស្សគ្រប់គ្នា ជំនួសឱ្យផ្លូវឯកជន ដែលគ្រប់គ្រងដោយភាគីតែមួយ។
លោក បាននិយាយថា BRI បាននាំមកនូវ អត្ថប្រយោជន៍ជាក់ស្តែងជាច្រើនដល់ប្រទេសដែលចូលរួម។ បើមើលលើប្រទេសស្រីលង្កា ដែលជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង កំពង់ផែ Colombo CICT-Terminal ដែលបានដំណើរការដោយ កំពង់ផែ CM ដែលជាសហគ្រាសមួយ របស់រដ្ឋប្រទេសចិន បាននាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់ប្រទេសនេះ។ នៅឆ្នាំ 2021 ស្ថានីយ CICT-Terminal គឺជាស្ថានីយកុងតឺន័រដ៏ល្អបំផុតរបស់អាស៊ីក្រោម 40 លាន TEU ហើយនេះគឺជាលើកទី 5 ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2017 ហើយខ្ញុំប្រាកដថា កំពង់ផែ CM របស់ចិនបាននាំយកចំណេះដឹងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាទៅកាន់ កំពង់ផែ កូឡុំបូ។ ដូចគ្នានេះដែរ ប្រសិនបើនិយាយអំពី កំពង់ផែ Hambanthota ដែលមានការខាតបង់ ហើយដែលឥឡូវនេះត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយកំពង់ផែ CM ដែលកំពុងនាំមក នូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើន ហើយពួកគេកំពុងប្រមូលផលចំណេញ និងការទាក់ទាញកប៉ាល់ផ្សេងៗ ព្រមទាំងការវិនិយោគជាច្រើននៅក្នុងកំពង់ផែ Hambanthota។ ដូចគ្នានេះដែរ ប្រសិនបើអ្នកទទួលយក គម្រោងទីក្រុងកំពង់ផែ Colombo ដែលជាការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសដ៏ធំបំផុតមួយនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រស្រីលង្កា វានឹងធ្វើឱ្យទីក្រុង Colombo ជាមជ្ឈមណ្ឌលហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុង មហាសមុទ្រឥណ្ឌា។
លោកបណ្ឌិត Shiraz Yoonus ទីប្រឹក្សាក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍សហគ្រាស និងជាអ្នកសម្របសម្រួលជាតិ នៃកិច្ចការមូស្លីមរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ឯកឧត្តម Mahinda Rajapaksa បានលើកឡើងថា ឥឡូវនេះ មានការលើកឡើងជាសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជាម៉ាល់ឌីវងាកចេញពីការវិនិយោគរបស់ប្រទេសចិន ការទាក់ទងជាមួយប្រទេសចិន ដែលធ្វើឱ្យការសាងសង់ស្ពានវែងពី អាកាសយានដ្ឋាន Male ទៅទីក្រុង Male។
យើងបានឃើញថា សំណង់ដ៏ល្បីមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយប្រទេសចិន ហើយចុះឥឡូវនេះ ហេតុអ្វីបានជាប្រទេស ម៉ាល់ឌីវ ត្រូវដើរចេញ? ហេតុអ្វីបានជា ម៉ាល់ឌីវ ឈានទៅរកមហាអំណាចក្នុងតំបន់ ដែលក្នុងនោះ មានមួយគឺជាប្រទេសឥណ្ឌា និងប្រទេសមួយផ្សេងទៀតគឺ ប៉ាគីស្ថាន។ ដូច្នេះនៅ ពេលដែលនិយាយអំពីការផ្លាស់ប្តូរ ខ្ញុំនឹងលើកឧទាហរណ៍តូចមួយ មានការផ្លាស់ប្តូររបបនៅថ្ងៃទី 8 ខែមករា ឆ្នាំ 2015 ដោយមានការចូលរួមពីប្រទេសឥណ្ឌា។
ភាគច្រើនកត្តាទាក់ទងទៅនឹងសង្រ្គាម គឺមានការគាំទ្រពីប្រទេសឥណ្ឌា ហើយក៏មានការចូលរួមពីប្រទេសប៉ាគីស្ថានដែរ។ ពេលដែលចូលមកដល់ការវិនិយោគ សួរថាហេតអ្វី? តើវាជាអន្ទាក់បំណុលឬ? តើវាជា ប្រភេទអន្ទាក់ត្រជាក់មួយផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់មែនទេ? ខ្ញុំនឹងហៅវាថាជា ចក្រពត្តិនិយមសម័យទំនើប។ ឥឡូវនេះគ្មានដាវ កាណុង ធ្នូ និងព្រួញ សម្រាប់ប្រយុទ្ធនឹងកាំភ្លើងទេ គ្មានកំលាំង ទៅតទល់ជាមួយពួកគេនោះទេ។ ប៉ុន្តែពួកគេចាប់អ្នកជាមួយនឹងបំណុល ប្រទេសជាប់ បំណុលនិងទិដ្ឋភាពផ្សេងៗទៀតទាំងអស់។
លោកបណ្ឌិត Srimal Fernando ទីប្រឹក្សា និងនិពន្ធនាយកសកលនៃសមាគមការទូតសម្រាប់អាហ្វ្រិកខាងត្បូង ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយវិទ្យាស្ថានពិភពលោកការទូត (Brussels) – ‘អ្នកកាសែតល្អបំផុតប្រចាំឆ្នាំ’ នៅអាហ្វ្រិកខាងត្បូង, (GCA) Media Award សម្រាប់ឆ្នាំ 2016 និងក្រុមប្រឹក្សាឥណ្ឌានៃកិច្ចការពិភពលោក (ICWA))បានឱ្យដឹងថា“ ការពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមក និងការរួមគ្នាលើទូកតែមួយ គឺជាការបង្ហាញគោលនយោបាយការបរទេសដ៏សំខាន់សម្រាប់កោះតូចៗដូចជា ម៉ាល់ឌីវ និងស្រីលង្កា។
តុល្យភាពរវាង ប្រទេសធំ និងប្រទេសតូចៗ គឺជាឧបករណ៍ដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រទេសតូចៗ ហើយវាជា មធ្យោបាយតែមួយគត់ ដែលពួកគេអាចមានតុល្យភាពទៅលើគោលនយោបាយខាងក្រៅ និងផ្ទៃក្នុងរបស់ពួកគេ។ ប្រទេសម៉ាល់ឌីវដែលពឹងផ្អែកលើប្រទេសចិនអស់រយៈពេល 10 ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានការផ្លាស់ប្តូរលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅឆ្នាំ 2018 ជាមួយនឹង ប្រធានាធិបតី Ibrahim Mohamed Solih គាំទ្រដោយរដ្ឋាភិបាលជាតិម៉ាល់ឌីវ ក៏ដូចជាលោក Mohammed Nasheed រដ្ឋាភិបាលថ្មីបានចូលកាន់អំណាចក្នុងឆ្នាំ 2018 ដែលមានប្រជាជនជិត 60% នៃប្រទេសកោះតូចមួយនេះ បោះឆ្នោតជូនលោក Mohammed Nasheed ក៏ដូចជាលោក Ibrahim Mohamed Solih ។
ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តថ្មីនេះ គោលនយោបាយការបរទេស និងគោលនយោបាយផ្ទៃក្នុងថ្មី ជាមួយនឹងការរៀបចំនយោបាយថ្មី បានចាប់ផ្តើមលេចចេញជារូបរាង។ វាជាយុទ្ធសាស្រ្តកំពូលរបស់ឥណ្ឌា ផងដែលក៏ជួយសម្រួលប្រទេសថ្មីនេះ ជាមួយគោលនយោបាយប្រទេសជិតខាងថ្មីជាលើកដំបូង ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យថ្មីមួយ ជាមួយនឹងវិធីដោះស្រាយបំណុលថ្មី ដែលការបន្ធូរបន្ថយបំណុលចំនួន ១ ពាន់លានដុល្លារត្រូវបានផ្តល់ឲ្យប្រទេសកោះតូច៕ ប្រភព៖ A24
