យោងតាម VTC News, កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា កន្លងទៅ បុរសម្នាក់បានទៅញ៉ាំអយស្ទ័រឆៅ នៅភោជនីយដ្ឋានមួយកន្លែង ក្នុងទីក្រុង Galveston រដ្ឋ Texas ។ តែអ្វីដែលមិននឹកស្មានដល់នោះ គឺពីរថ្ងៃក្រោយមក គាត់ត្រូវបានបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ ហើយប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ការស្លាប់របស់គាត់ត្រូវបានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានប្រកាស។
វេជ្ជបណ្ឌិត Philip Keiser មកពីនាយកដ្ឋានសុខភាព នៃស្រុក Galveston បាននិយាយថា «អ្នកជំងឺបានលេបថ្នាំមួយចំនួនដែលបណ្តាលឱ្យគាត់ចុះខ្សោយ ហើយគាត់ក៏មានជំងឺថ្លើមផងដែរ»។
ភ្លាមៗបន្ទាប់ពីកើតហេតុ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Keizer និងសហការីរបស់គាត់ បានទៅភោជនីយដ្ឋាន ហើយយកគំរូសត្វអយស្ទ័រ ដែលបុរសនោះបានបរិភោគមកធ្វើតេស្ត។ ជាលទ្ធផល មូលហេតុនៃការស្លាប់របស់គាត់ ត្រូវបានគេកំណត់ថា មកពីស៊ីអយស្ទ័រ [រស់] នៅក្នុងទឹកកខ្វក់។
គេបានដឹងថា អយស្ទ័រដែលបុរសអាយុ ៣០ ឆ្នាំ រូបនោះបានញ៉ាំ បានឆ្លងមេរោគម្យ៉ាងឈ្មោះថា Vibrio vulnificus -ជាបាក់តេរីដ៏គ្រោះថ្នាក់ដែលរស់នៅក្រោមទឹក និងជ្រាបចូលទៅក្នុងខ្លួនអាហារសមុទ្រ។ វាអាចឆ្លងទៅអ្នកដែលញ៉ាំអាហារសមុទ្រមិនទាន់ [ឆ្អិន]។
លើសពីនេះ មនុស្សដែលមានរបួសចំហរ ដែលហែលក្នុងបរិយាកាសទឹកបាក់តេរីនេះ ក៏ប្រឈមនឹងការឆ្លងមេរោគដែរ។
រោគសញ្ញាទូទៅនៃការឆ្លងមេរោគ Vibrio រួមមាន៖ ក្អួតចង្អោរ រាគ វិលមុខ ច្របូកច្របល់ ក្តៅខ្លួនខ្លាំង ផ្តាសាយ ឡើងក្រហម ឬកន្ទួលលើស្បែក ពងបែក និងចង្វាក់បេះដូងលោតញាប់ ដែលនាំឱ្យស្លាប់។ ព្រោះស្រា ឬគ្រឿងទេសដែលមានជាតិអាស៊ីត ដូចជា mustard (មូតាក), ទឹកម្ទេស, ទឹកក្រូចឆ្មា… មិនអាចបំផ្លាញ បាក់តេរី និងមេរោគទាំងអស់ដែលបង្កជំងឺនៅក្នុងសត្វអយស្ទ័របានឡើយ។
បើតាមព័ត៌មានរបស់កាសែត Tien Phong បានឲ្យដឹងថា កាលពីមុន មនុស្សពីរនាក់នៅអាមេរិក បានស្លាប់បន្ទាប់ពីបរិភោគអយស្ទ័រឆៅ។ ជាក់ស្តែង បុរសពីរនាក់នៅរដ្ឋផ្លរីដា បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីឆ្លងមេរោគបាក់តេរីពីសត្វអយស្ទ័រអាក្រក់។ ភាគរយនៃសត្វអយស្ទ័រឆ្លងមេរោគ Vibrio គឺតូចណាស់ មានតែ១ក្នុងមួយពាន់លានប៉ុណ្ណោះ (ឧទាហរណ៍មួយពាន់លានអយស្ទ័រ) មានសត្វអយស្ទ័រមួយក្បាលប៉ុណ្ណោះ ដែលឆ្លងមេរោគពុលនេះ។
យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងការពារជំងឺរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក (CDC) បាក់តេរី Vibrio គឺជាបាក់តេរីដែលបង្កឱ្យមានជំងឺ Vibrio ហើយក្នុងមួយឆ្នាំៗត្រូវបានគេប៉ាន់ស្មានថា បណ្តាលឱ្យមានជំងឺប្រហែល ៨០,០០០ និងមនុស្សស្លាប់ ១០០ នាក់ នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។
យោងតាមរបាយការណ៍ បាក់តេរីលូតលាស់នៅក្នុងបរិយាកាសទឹកក្តៅ – រួមទាំងទឹកប្រៃ ហើយវាអាចរស់បាននៅលើសំបកខ្យងយូរ បន្ទាប់ពីសារពាង្គកាយ ត្រូវបានដកចេញពីបរិស្ថានទឹករបស់វា។ .
CDC បានសរសេរថា «អយស្ទ័រដែលមាន Vibrio មិនមានរូបរាង ក្លិន ឬសូម្បីតែរសជាតិខុសពីអយស្ទ័រដទៃទៀត។ ហេតុនេះ អ្នកអាចសម្លាប់ Vibrio នៅក្នុងអយស្ទ័រ និងសំបកផ្សេងទៀត ដោយចម្អិនវាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ»។
FDA បានសរសេរថា «ភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃករណីណាមួយ អាស្រ័យទៅលើកត្តាជាច្រើន រួមទាំងបរិមាណបាក់តេរីដែលបានបញ្ចូល និងស្ថានភាពសុខភាពមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស»។
FDA និង CDC របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បញ្ជាក់ជាថ្មីថា មានតែសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ប៉ុណ្ណោះដែលអាចបំផ្លាញបាក់តេរី vibrio និងជៀសវាងបរិភោគអាហាររស់នៅ។
យោងតាម FDA និង CDC ស្រា ទឹកជ្រលក់ក្តៅ និងទឹកក្រូចឆ្មា មិនអាចកម្ចាត់បាក់តេរីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ពីសំបកខ្យង និងអាហារសមុទ្រផ្សេងទៀតបានទេ។
CDC ក៏ណែនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋលាងដៃបន្ទាប់ពីប៉ះអយស្ទ័រ។
CDC ណែនាំឲ្យស្ងោរសាច់ដូចជាអយស្ទ័រ រហូតដល់សំបករបស់វាបើក ហើយបន្តចម្អិនវារយៈពេល ៣ ទៅ ៥ នាទីទៀត ដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលល្អ។
ទាក់ទងនឹងការប៉ះពាល់ទឹក CDC និយាយថា ប្រជាជនគួរតែនៅឱ្យឆ្ងាយពីទឹកប្រៃ ប្រសិនបើពួកគេមានរបួសចំហ ឬទើបបានទទួលការវះកាត់ ចោះ ឬសាក់។
របៀបញ៉ាំអយស្ទ័រដោយសុវត្ថិភាព
វេជ្ជបណ្ឌិត Mary Ellen Phipps អ្នកឯកទេសផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ ស្ថាបនិកមជ្ឈមណ្ឌលអាហារូបត្ថម្ភទឹកដោះគោ និងទឹកឃ្មុំ (សហរដ្ឋអាមេរិក) ពន្យល់ថាៈ ការទទួលទានអយស្ទ័រឆៅ បង្កហានិភ័យនៃជំងឺដែលបង្កឡើងដោយអាហារ ហើយមិនមានវិធីដើម្បីដឹងថា តើអយស្ទ័រណាមានផ្ទុកបាក់តេរីបង្កជំងឺដែរ ឬអត់នោះទេ?
បើយោងតាម គេហទំព័រ Verywell Health ក៏បាននិយាយថា មធ្យោបាយតែមួយគត់ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺ គឺត្រូវចំអិនអយស្ទ័រនៅសីតុណ្ហភាព ៦៣ អង្សាសេ មុនពេលទទួលទាន។ អយស្ទ័រនៅក្នុងសម្បកអាចស្ងោរ ឬចំហុយរហូតដល់អយស្ទ័របើក។ សំបកអយស្ទ័រគួរត្រូវបានដុត ឬដាំឱ្យពុះយ៉ាងហោចណាស់ ៣ នាទី ដើម្បីធានាថាវាឈានដល់សីតុណ្ហភាពត្រឹមត្រូវ៕ រក្សាសិទ្ធិដោយ៖ លឹម ហុង
