ភ្នំពេញ ៖ អង្គការ NGOF បានលើកឡើងថា តួនាទីនៃការវិនិយោគ ជាពិសេសការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាការរួមចំណែកដ៏សំខាន់បំផុតនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) គឺជាប្រភពនៃការអភិវឌ្ឍន៍ដ៏សំខាន់នៅក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបង្កើតបរិយាកាសវិនិយោគទុនបើកចំហដែលបាននាំមកនូវការកើនឡើងយ៉ាងគំហុកនៃ FDI ។ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យកសិកម្មចាប់ពីឆ្នាំ 1994 ដល់ឆ្នាំ 2017 ប្រហែល 11,45 ភាគរយនៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសសរុបត្រូវបានដឹកនាំទៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ កសិកម្មនៅតែជាកត្តាជំរុញដ៏សំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ នៅឆ្នាំ 2017 មាន 78,8% នៃប្រជាជនសរុបរបស់ប្រទេសនេះបានរស់នៅក្នុងតំបន់ជនបទកសិកម្មតំណាងឱ្យ 26,7% នៃការងារសរុបនិងរួមចំណែក 23,4% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ភាគច្រើននៃ FDI នៅក្នុងវិស័យកសិកម្មកម្ពុជាបានទទួលយកទម្រង់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច (ELCs) ។
អង្គការ NGOF បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងគោលបំណងនេះ សហភាពអ៊ីរ៉ុប អង្គការ OXFAM ប្រចាំនៅកម្ពុជា ការិយាល័យឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា អង្គការអាកសិនអេដ វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា និង កម្មវិធីអភិបាលកិច្ចដីធ្លីតំបន់មេគង្គ (MRLG) សហការរៀបចំកិច្ចពិភាក្សាពហុភាគី ស្តីពីការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសដោយមានការទទួលខុសត្រូវក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា ដែលមានរយៈពេល២ថ្ងៃ នៅថ្ងៃទី ២៤-២៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០១៩ នៅសណ្ឋាគារសុខា ក្រុងភ្នំពេញ ដែមានអ្នកចូលរួម 50 នាក់មកពីបណ្តាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគកសិកម្ម，IFC សភាពាណិជ្ជកម្មអ៊ឺរ៉ុប និងឧស្សាហកម្មវៀតណាម, សភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
ជាកិច្ចស្វាគមន៍និងណែនាំសិក្ខាសាលាលោក Biju Abraham ប្រធានកម្មវិធី អង្គការ Oxfam ថ្លែងថា អង្គការអុកស្វាម បានបោះពុម្ពសៀវភៅមួយស្តីពីការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា។ ការអនុវត្តល្អប្រសើរនៃការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មនាំមកនូវស្ថេរភាពនៃជីវភាពសហគមន៍ ការកាត់បន្ថយហានិភ័យដែលប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសកម្ពុជា។ ការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសចិន អ្នកត្រូវការដើម្បីឱ្យប្រសើរឡើងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច ធនធានមនុស្ស ក៏ដូចជាគុណភាពនៃបច្ចេកទេសក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ ការធ្វើការរួមគ្នាជាមួយវិស័យឯកជន ដើម្បីយល់ពីបញ្ហាប្រឈមនិងរបៀប ដើម្បីជំនះឧបសគ្គ និងបញ្ហាប្រឈម។ លោកសូមថ្លែងអរគុណដល់ដៃគូទាំងអស់ដូចជា ActionAid, MRLG និង NGO Forum ដែលតែងតែមានកិច្ចសហការគ្នាល្អ។
សុន្ទរកថាបើកសិក្ខាសាលាលោក Antoine Deligne អនុប្រធានក្រុមដឹកនាំកម្មវិធី MRLG ។ វាគឺជាឱកាសដ៏ល្អមួយដើម្បីជួបជាមួយអ្នកចូលរួមទាំងអស់។ គម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការស្វ៊ីស ធ្វើការលើវិស័យអភិបាលកិច្ចដីធ្លីនៅក្នុងប្រទេសចំនួន ៤ ដូចជា កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម និងថៃ។ ការធ្វើការជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗដើម្បីពង្រឹងគោលនយោបាយ។ ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេសកើតមាននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ភាគច្រើននៃការវិនិយោគពីបណ្តាប្រទេសជិតខាងរបស់ចិន និងវៀតណាម។ បញ្ហាប្រឈមកើតឡើងគ្រប់ទីកន្លែង។ យើងត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវពីស្ថានភាពដីរដ្ឋ （ state land）នៅក្នុងប្រទេសចំនួនប្រាំ បទពិសោធន៍នឹងក្លាយជាចំណែកនៃការរៀបចំកិច្ចពិភាក្សានៅថ្នាក់ជាតិ។ យើងកំពុងធ្វើការនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី។ សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចកើតឡើងនៅកម្ពុជាដែលបង្កើតឱ្យមានជម្លោះជាច្រើន។ ការវិនិយោគប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវជួយយើងឱ្យចៀសវាងជម្លោះ។ នៅពេលយើងបានបណ្តាក់ទុនពីរបៀបជៀសវាងបញ្ហាទាំងអស់ដែលបណ្តាលមកពីវិនិយោគិន។ មានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាច្រើនដើម្បីព្យាយាមដោះស្រាយជម្លោះនេះ។ យើងត្រូវគិតអំពីការវិនិយោគដ៏ល្អ។ នៅពេលអ្នកបែងចែកដីអ្នកគួរពិចារណាវា។ គោលការណ៍អាស៊ានស្តីពីការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស។ យើងព្យាយាមលើកកម្ពស់គោលការណ៍ណែនាំនៅកម្ពុជា។ វិស័យឯកជននឹងប្រាប់យើងអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងការវិនិយោគរបស់ពួកគេ។ តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីដំណើរការការវិនិយោគល្អនិងរបៀបបង្កើតដៃគូល្អពិតប្រាកដជាមួយសហគមន៍។ មនុស្សព្យាយាមផ្លាស់ទីវា។ ពួកគេត្រូវការវិស័យឯកជនដើម្បីជួយពួកគេឱ្យឈានដល់ទីផ្សារលក់ផលិតផលរបស់ពួកគេ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាការពិភាក្សាល្អនិងកែលម្អគោលនយោបាយក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍភាពជាដៃគូល្អជាមួយសហគមន៍។
បទបង្ហាញស្តីពីគោលការណ៍ណែនាំរបស់ចិនសម្រាប់កៅស៊ូធម្មជាតិប្រកបដោយនិរន្តភាពលោកតឹកវណ្ណារ៉ាវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជាគោលនយោបាយចិនសម្រាប់កៅស៊ូធម្មជាតិប្រកបដោយនិរន្តភាពដែលបង្កើតឡើងដោយសភាពាណិជ្ជកម្មចិន។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2015 ដល់ 2016 គោលការណ៍ណែនាំត្រូវបានបង្កើតឡើង។ វាគាំទ្រដោយស្ថាប័នចិន និងអង្គការអន្តរជាតិដូចជា Oxfam, Global Witness, មូលនិធិ Henrichbold ដែលគោលការណ៍ណែនាំនេះ ភ្ជាប់ទៅគោលការណ៍អភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាព (SDG), ការទទួលខុសត្រូវរបស់សាជីវកម្មចំពោះសង្គម (CSR), សិទ្ធិមនុស្ស និងធុរកិច្ច និងគោលការណ៍ព្រមព្រៀងជាមុនដោយសេរី និងមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ FPIC ។ វាមានគោលការណ៍តម្លាភាព ហើយវាជាគោលការណ៍ណែនាំដោយស្ម័គ្រចិត្តដើម្បីកសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ក្រុមហ៊ុន។ វាត្រូវបានគេដាក់ដំណើរការនៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ វាត្រូវបានបកប្រែជាភាសាខ្មែរ ដែលជាគោលការណ៍ណែនាំល្អ។ យើងនឹងបង្ហាញវាដល់ក្រុមហ៊ុន ដែលប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ វានឹងត្រូវបានពិភាក្សាជាមួយក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទ។ យើងក៏នឹងបង្ហាញវានៅក្នុង TWG-Agriculture and Water ៕ ដោយ៖កូឡាប
