ហ្សឺណែវ ប្រទេសស៊ីស៖ “ជាមួយនឹងយុទ្ធសាស្រ្តសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្មជំនាន់ទី៤ ខ្ញុំជឿជាក់ថា កម្ពុជានឹងបន្តរក្សាកំណើនដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់នេះ នឹងសម្រេចបាននូវគោលដៅទាំងអស់ ដែលបានកំណត់នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្ត។ យុទ្ធសាស្ដ្រនេះ ផ្តល់នូវទិសដៅច្បាស់លាស់សម្រាប់ការអនុវត្តន៍ សកម្មភាពគោលនយោបាយ រវាងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាមួយក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក ប៉ាន សូរស័ក្ដិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ។
នៅរសៀលថ្ងៃទី៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម សហការជាមួយក្របខ័ណ្ឌពង្រឹងសមាហរណកម្ម (EIF) និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) បានរៀបចំកម្មវិធីមួយ នៅក្នុងកម្មវិធីនៃកិច្ចប្រជុំ ការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញជាសកលលើកទី៧ ស្ដីពីជំនួយសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម (Aid for Trade Global Review 2019) ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីយុទ្ធសាស្ត្រសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ២០១៩-២០២៣។
កម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាព លោក ប៉ាន សូរស័ក្ដិ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់ លោក សំហេង បូរ៉ា អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងមានលោកស្រី តឹករ៉េត កំរង ជាអ្នកធ្វើបទបង្ហាញ ស្ដីពីយុទ្ធសាស្ត្រពាណិជ្ជកម្មជំនាន់ទី៤ នេះ។ ក្រៅពីនោះ នាយកប្រតិបត្តិនៃស្ថាប័ន EIF អគ្គនាយករងនៃអង្គការ WTO និងតំណាងរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បានធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍កោតសរសើរ ដល់ការបង្កើតយុទ្ធសាស្ត្រនេះ និងគាំទ្រដល់ការអនុវត្តបន្ត។ ជាមួយនោះដែរ លោករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានថ្លែងសុន្ទរកថាបើកកម្មវិធីនេះថា “ជាដំបូងខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះការទទួលដ៏កក់ក្ដៅចំពោះការមកដល់របស់គណៈប្រតិភូរបស់ខ្ញុំនៅហ្សឺណែវ។ ខ្ញុំសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ដល់ការគាំទ្ររបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ដែលផ្ដល់កិត្តិយស និងសហការ រៀបចំការចូលរួមថ្លែងសុន្ទរកថារបស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅក្នុងកម្មវិធីបើកកិច្ចប្រជុំការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញជាសកលលើកទី៧ ស្ដីពីជំនួយសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម និងការសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ក្នុងកម្រិតពិភពលោក នូវយុទ្ធសាស្ត្រសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ២០១៩-២០២៣។
ដូចបានគូសបញ្ជាក់ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ដោយ សម្ដេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី នាព្រឹកម៉ិញនេះ កម្ពុជាធានាបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាមធ្យមក្នុងរង្វង់ ៧,៧ភាគរយ ក្នុងមួយឆ្នាំ សម្រាប់ពីរទសវត្សរ៍ចុងក្រោយ។ នៅក្នុងនោះ ពាណិជ្ជកម្មបានរួមវិភាគទាន យ៉ាងសំខាន់ដល់កំណើន ក៏ដូចជា ចូលរួមដល់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រពី ៥៣ភាគរយ នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៤ មកត្រឹមក្រោម ១០ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០១៨។
ជាមួយនោះដែរ ការនាំចេញរបស់កម្ពុជា បានកើនឡើងជាលំដាប់ តាមរយៈការកើនឡើងនូវតម្រូវការ និងការពង្រឹងទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប។ តាមតួលេខរបស់ធនាគារពិភពលោក ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង ដែលមានចំណែកលើសពីរភាគបី នៃការនាំចេញទំនិញទាំងអស់របស់កម្ពុជា បានកើនឡើងចំនួន ១៧,៦ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០១៨ លើសពីកំណើន ៨,៣ភាគរយ ដែលទទួលបានក្នុងឆ្នាំ២០១៧។
សម្រាប់ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី កម្ពុជានៅតែបន្តការតាំងចិត្តយ៉ាងមុតមាំ លើគោលការណ៍ និងតម្លៃ ដែលទ្រទ្រង់ដោយអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ជាមួយនឹងសកម្មភាពដូចខាងក្រោម៖
– នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ កម្ពុជាបានបញ្ចប់ដោយជោគជ័យ នូវការពិនិត្យឡើងវិញ គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជា លើកទី២ ដែលជាកាតព្វកិច្ចរបស់កម្ពុជា។
– កម្ពុជាបានរៀបចំ និងវិនិយោគលើការរៀបចំស្ថានបេសកកម្មអចិន្រ្តៃយ៍របស់កម្ពុជា នៅអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។
– ជាអ្នកសម្របសម្រួលក្រុមប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច និងត្រូវបានជ្រើសរើស ជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាល របស់ក្របខ័ណ្ឌពង្រឹងសមាហរណកម្ម (EIF) ក្នុងតំណែងជាតំណាងរបស់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចនៅអាស៊ី។ សមិទ្ធផលទាំងនេះ ជាសក្ខីភាព នៃសេចក្ដីទុកចិត្ត លើប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី ដ៏មានឥទ្ធិពល ដោយមានអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ជាសសរដ៏រឹងមាំ។ ភាពជោគជ័យរបស់កម្ពុជា ជាភស្ដុតាងបញ្ជាក់ថា គោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្មបើកទូលាយ រួមផ្សំជាមួយគោលនយោបាយ ក្នុងប្រទេសដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងការគាំទ្រដល់ធុរកិច្ច នឹងបង្កើតជាផលប៉ះពាល់ជាវិជ្ជមានប្រកបដោយចីរភាព លើការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។
ចំពោះយុទ្ធសាស្ត្រសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ២០១៩-២០២៣ កម្ពុជានៅតែជាប្រទេសទទួលផលនាំមុខគេ ក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធី EIF។ ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពលើកទីបីនេះ ត្រូវបានរៀបចំជួនពេលជាមួយនឹងការដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ នូវយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណដំណាក់កាលទី៤ របស់អាណត្តិទី៦ នៃរាជរដ្ឋាភិបាល។
គោលបំណងទីមួយនៃយុទ្ធសាស្ត្រ CTIS ២០១៩ គឺដើម្បីពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែង សម្រាប់គាំទ្រដល់ការចាកចេញរបស់កម្ពុជា ពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច ការសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងចក្ខុវិស័យ២០៣០។ បញ្ហាប្រឈមដែលមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ និងអន្តរវិស័យ នឹងប៉ះពាល់ដល់ភាពប្រកួតប្រជែងរបស់កម្ពុជា ដែលជាទិសដៅវិនិយោគរបស់ប្រទេសដទៃ ព្រមទាំងជះឥទ្ធិពល ដល់ក្រុមហ៊ុនដែលមានបំណងធ្វើការផលិតសម្រាប់នាំចេញ។ ហេតុដូចនេះ ការដាក់ចេញនូវវិធានការ ដើម្បីពង្រឹងភាពប្រកួតប្រជែង នឹងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដែលរំពឹងទុក លើការបាត់បង់ការអនុគ្រោះពន្ធគយ។ ជាមួយនោះដែរ កម្ពុជាត្រូវចាប់ផ្ដើមធ្វើកំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធជាអាទិភាព ជាពិសេសការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើង នូវបរិយាកាសវិនិយោគ កាត់បន្ថយចំណាយសម្រាប់ប្រកបធុរកិច្ច តាមរយៈការកាត់បន្ថយចម្លៃនៃអគ្គិសនី និងថ្លៃភស្ដុភារពាណិជ្ជកម្ម។ ជាផ្នែកមួយនៃការឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រឈមខាងលើ នៅដើមឆ្នាំ២០១៩ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ចេញនូវវិធានការមួយចំនួនសម្រាប់អនុវត្តភ្លាមៗ ដែលអាចនឹងលើកកម្ពស់ភាពប្រកួតប្រជែង និងកាត់បន្ថយថ្លៃពាណិជ្ជកម្ម។
គោលបំណងទីពីរ គឺត្រូវចាប់យកប្រភពថ្មីសម្រាប់កំណើន ដូចជាសេវាកម្ម និងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មជំនាន់ទី៤ (IR ៤.០)។ កម្ពុជាត្រូវតែចាប់យក និងទាញយកផលប្រយោជន៍ពីប្រភពថ្មីសម្រាប់កំណើននេះ គ៏ដូចជាទីផ្សារថ្មីៗ ទោះបីជាមាន ឬគ្មានភាពអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មក៏ដោយ ដើម្បីបង្កើតការងារថ្មីៗសម្រាប់ប្រជាជន។ ប្រភពថ្មីសម្រាប់កំណើនទាំងនេះ នឹងអាចផ្តល់ជាឬសគល់ក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មរបស់កម្ពុជា ទៅក្នុងខ្សែសង្វាក់តម្លៃក្នុងតំបន់ និងឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃផលិតផល និងសេវាកម្មថ្មីៗ ក៏ដូចជាជំរុញដល់ផលិតករឲ្យស្រាវជ្រាវពីធាតុចូលពិសេស និងទំនើប ព្រមទាំងការផ្តល់យោបល់ប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈផងដែរ។ យុទ្ធសាស្រ្តចតុកោណដំណាក់កាលទី៤ ក្នុង ២០១៩-២០២៣ គូសបញ្ជាក់ពីភាពចាំបាច់ ក្នុងការពន្លឿនការប្រែក្លាយឆ្ពោះទៅកាន់សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល។ ដើម្បីឲ្យកម្ពុជាទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល កម្ពុជាមិនត្រឹមតែត្រូវមានការវិនិយោគ លើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវបង្កើនស្ថាប័ន ជំនាញ និងបទប្បញ្ញត្តិ។
លោករដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងថា ខ្ញុំសូមអំពាវនាវ ដល់ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ទាំងអស់ គាំទ្រដល់ការអនុវត្តន៍ យុទ្ធសាស្រ្តសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្មជំនាន់ថ្មីនេះ ដើម្បីធ្វើឲ្យអត្ថប្រយោជន៍ ដែលទទួលបានពីការធ្វើពាណិជ្ជកម្ម នឹងសម្រេចបានប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងសមភាព។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអរគុណយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រ ចំពោះដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដែលបានគាំទ្រយុទ្ធសាស្រ្តសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្មជំនាន់ទី៤នេះ តាមរយៈការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ បច្ចេកទេស និងការលើកទឹកចិត្តរបស់ពួកគេ ជាពិសេសភាពចំពោះក្របខ័ណ្ឌពង្រឹងសមាហរណកម្ម (EIF) ជាដៃគូយ៉ាងសំខាន់ ដែលបានផ្ដល់ការគាំទ្រហិរញ្ញវត្ថុ និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក អង្គការ UNCTAD, អង្គការ UNDP, អង្គការ UNIDO និងអង្គការ USAID ក្នុងនាមជាដៃគូដ៏មានតម្លៃរបស់យើង។ យើងសង្ឃឹមថា អ្នកទាំងអស់គ្នា នឹងបន្តថែរក្សាទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងរបស់យើង ក្នុងការលើកកម្ពស់គោលការណ៍អភិបាលកិច្ចល្អ និងជំនួយដែលមានប្រសិទ្ធភាព។ ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះអ្នកទាំងអស់គ្នាម្តងទៀត ចំពោះការចូលរួម និងការយកចិត្តទុកដាក់ស្តាប់”៕ ដោយ: កូឡាប
