ភ្នំពេញ៖ លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន នៅថ្ងៃទី១១ កុម្ភៈ ២០២០ បានសរសេរសារបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកថា
ថ្ងៃទី១២ កុម្ភៈនេះជាថ្ងៃដែលគណៈកម្មការពាណិជ្ជកម្មសហគមអឺរ៉ុប ធ្វើការសម្រេចចិត្តលើ ករណីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នៅកម្ពុជា។
លោកបន្តថា បើកម្ពុជាមិនត្រូវបានដាក់ទណ្ឌកម្មដោយព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ទេនោះ វាជាការប្រសើរ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ តែផ្ទុយទៅវិញ បើសិនជា EBA ត្រូវបានផ្តាច់ដោយ ផ្នែកខ្លះ ឬទាំងស្រុង សុទ្ធតែនឹងធ្វើអោយប៉ះពាល់ តិចឬច្រើន ក្នុងរយៈពេលឆាប់ ឬវែង ជាមិនខាន។ បបើសិនជាមានការផ្តាច់ EBA មែន តើការសម្រេចចិត្តផ្តាច់នេះអាចជាកម្មវត្ថុនៃការផ្លាស់ប្តូរនយោបាយការបរទេសរបស់ EU ចំពោះកម្ពុជាឬទេ? តើ EU នៅតែបន្តបើកទ្វារទីផ្សារសម្រាប់កម្ពុជារហូតឬទេ បើសិនជាគ្មានការផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថណាមួយសោះ? តើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP របស់សហរដ្ឋអាមេរិក អាចនឹងមិនពិចារណាដូច EBA ដែរទេ?
លោកបញ្ជាក់ថា
ក្នុងកាលៈទេសៈមួយនេះ ខ្ញុំពិតជាមានការព្រួយបារម្មណ៍ណាស់ ដោយស្របពេលនិងការសម្រេចចិត្ត លើ EBA របស់ EU ប្រទេសចិនដែលជាក្តីសង្ឃឹមថាជាបង្អែកដ៏ធំរបស់កម្ពុជា កំពុងរងនូវវិបត្តិវាយប្រហារដោយ មេរោគ កូរ៉ណា (Coronavirus)។
លោកថា ខ្ញុំសង្ឃឹមថាគណកម្មការពាណិជកម្មអឺរ៉ុបធ្វើការសម្រេចចិត្ត ដោយមានការយោគយល់ដល់ហេតុផល និងទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។
សម្តេចតេជោ បានបញ្ជាក់ពលរដ្ឋថា បើសិនបើពេលខាងមុខនេះ មានរោងចក្រមួយចំនួនត្រូវផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ន គឺមិនមែនដោយសាររឿង EBA នោះទេ សូមកុំមានការយល់ច្រឡំ។ មិនមានការព្រួយបារម្ភរឿងបាត់ EBA នោះទេ យើងត្រូវរៀនដកដង្ហើម និងរៀនរស់ដោយខ្លួនឯង កម្ពុជាមិនអាចយកអធិបតេយ្យភាព ទៅដោះដូរនឹងជំនួយពីបរទេសឡើយ។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានថ្លែងដូច្នេះ នៅតែមួយថ្ងៃមុនសហភាពអឺរ៉ុប ធ្វើសេចក្ដីសម្រេចជុំវិញប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ ឬ EBA ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១២ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២០នេះ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ធមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅពេលខាងមុខនេះ អាចនឹងមានរោងចក្រមួយ ត្រូវផ្អាកសកម្មភាពជាបណ្តោះអាសន្ន ដោយសារតែខ្វះវត្ថុធាតុដើមដែលនាំពីចិនមក ដោយរោងចក្រផលិតវត្ថុធាតុដើមមួយចំនួន នៅប្រទេសចិនត្រូវបិទទ្វារដោយសារបញ្ហាជំងឺកូរូណានេះ។ ដូច្នេះសម្តេចតេជោបានបញ្ជាក់ថា បើសិនបើពេលខាងមុខនេះ មានរោងចក្រមួយចំនួនត្រូវផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ននោះ គឺមិនមែនដោយសាររឿង EBA នោះទេ សូមកុំមានការយល់ច្រឡំ។ សម្តេចតេជោមិនមានការព្រួយបារម្ភរឿងបាត់ EBA នោះទេ យើងត្រូវរៀនដកដង្ហើម និងរៀនរស់ដោយខ្លួនឯង កម្ពុជាមិនអាចយកអធិបតេយ្យភាព ទៅដោះដូរនឹងជំនួយពីបរទេសឡើយ កម្ពុជាត្រូវការសន្តិភាព និងមានឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួន។ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា “កម្ពុជាសុខចិត្តទទួលទណ្ឌកម្មនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចពីប្រទេសក្រៅលើកនេះ។ ហេតុអ្វីបានជាមិនហ៊ានលេង មិនមែនជាសារនយោបាយផ្ចាញ់ផ្ចាលទេ ក៏ប៉ុន្តែ អំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋរបស់យើងកុំឲ្យមានការតក់ស្លុតឲ្យសោះ។ ប្រទេសរបស់យើង យើងជាម្ចាស់ប្រទេស យើងត្រូវមានលទ្ធភាពដោះស្រាយបញ្ហារបស់យើង”។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា ចំពោះបញ្ហាការដក ឬរក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទំនិញគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែសព្វាវុធ ហៅកាត់ថា EBA នេះពីកម្ពុជា សម្តេចនឹងមិនស្នើឲ្យអឺរ៉ុបរក្សាទុក ឬដកនោះទេ។ តែសម្តេចនៅតែរក្សាជំហរ មិនយកអធិបតេយ្យជាតិ និងឯករាជ្យ ទៅដោះដូរនឹងអ្នកណានោះឡើយ។
សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្ត្រី មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា៖ «សូមប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគិតឲ្យបានច្បាស់លាស់ថាពេលនេះកម្ពុជាត្រូវការអ្វីពិតប្រាកដ។ កម្ពុជាត្រូវការសន្តិភាព មិនអាចឲ្យអ្នកណាបំផ្លាញសន្តិភាពបានទេ។ បើទោះបីបង់ថ្លៃប៉ុណ្ណាក៏ដោយចុះ កម្ពុជាត្រូវតែជាប្រទេសដែលមានសន្តិភាព មានឯករាជ្យ និងអធិបតេយ្យភាពពេញលេញ ច្បាប់របស់ខ្លួនត្រូវតែបានអនុវត្តន៍ ទោះបីនរណាក៏ដោយ ត្រូវនៅក្រោមច្បាប់របស់កម្ពុជា»។
«យើងចង់ធ្វើមិត្តភក្តិ និងដៃគូទាំងអស់ជាមួយប្រទេសនៅលើពិភពលោក។ ប្រសិនបើគេមិនយល់ពីយើង ហើយចង់ចាប់បង្ខំយើង ក៏យើងមិនព្រមដែរ យើងធ្លាប់ភ្លក់រសជាតិរួចហើយ នៃសោកនាដ្ឋកម្មសង្គ្រាមរាប់មិនអស់ ដែលពួកគេបានកសាងឡើងសម្រាប់យើង តែយើងមិនបានស្លាប់ទេ។ អញ្ចឹងសុំអំពាវនាវចំពោះប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ងើបឈរឡើង ដើម្បីការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាព និងសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា។ អត់ត្រូវឱនក្បាលចំពោះនរណាទាំងអស់ យើងត្រូវខិតខំរស់»។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងរំលឹកថា កម្ពុជាធ្លាប់រងគ្រោះឆ្អែតឆ្អន់ហើយ ដោយសារតែការជ្រែតជ្រែកអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យរបស់ខ្លួន ពីប្រទេសដទៃ។ ក្នុងន័យនេះ សម្តេចបានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ឲ្យក្រោកឈរឡើងការពារអធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យជាតិ ដោយមិនត្រូវឲ្យនរណា មកឈ្លានពានអធិបតេយ្យជាតិបាននោះទេ។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងសង្កត់ធ្ងន់ៗថា អ្វីដែលកម្ពុជាត្រូវយកចិត្តទុកដាក់នាពេលនេះ គឺសុខសន្តិភាព ហើយកម្ពុជាត្រូវតែអនុវត្តន៍ច្បាប់របស់ខ្លួន ខណៈដែលជនគ្រប់រូបត្រូវតែស្ថិតក្រោមច្បាប់។
សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបន្តថា ប្រទេសអ៉ីតាលី និងអេស្បាញ ព្រោះតែលក់អង្ករមិនដាច់ បានឲ្យគណៈកម្មការពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុប រករឿងអង្កររបស់កម្ពុជា និងទាមទារឲ្យកម្ពុជាបង់ពន្ធ។ សម្តេចបានថ្លែងថា ទោះបីមានការបង់ពន្ធក៏អង្ករកម្ពុជា នៅតែអាចនាំទៅកាន់ទីផ្សាររបស់អឺរ៉ុបបានដដែល។
លើសពីនេះទៅទៀត សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា ការបិទរោងចក្រមួយចំនួននៅកម្ពុជានាពេលខាងមុខ មិនមែនដោយសាររឿង EBA នោះទេ គឺជាការរងឥទ្ធិពលពីកូរ៉ូណា ដែលធ្វើឲ្យរោងចក្រនោះ មិនអាចនាំមកនូវវត្ថុធាតុដើមពីចិន។ សម្តេចបានអំពាវនាវដល់កម្មករ កម្មការិនី សុំកុំមានភាពតក់ស្លុតចំពោះបញ្ហា ដែលអាចកើតមាននាពេលខាងមុខ ព្រោះរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រៀមលក្ខណៈដោះស្រាយហើយ។
សូមជម្រាបថា តាមផែនការបញ្ហាសម្រេចដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA របស់អឺរ៉ុប នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ស្អែកនេះ។ តាមព័ត៌មានក្រៅផ្លូវការ ដែលមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបញ្ជាក់ថា EBA អាចនឹងត្រូវដកក្នុងកម្រិតមួយ ដែលមានទំហំទឹកប្រាក់ប្រមាណ៥០០លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំ ចំពោះវិស័យកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ និងស្បែកជើង។
ឆ្លើយបតនឹងភាពមិនប្រាកដ នៃបញ្ហាប្រពន្ធអនុគ្រោះពន្ធ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការប្រើប្រាស់ថវិកាចំនួន៣ភាគរយនៃសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដែលស្មើនឹងប្រមាណ៧០០លានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំ សម្រាប់រយៈពេល៣ឆ្នាំ៕ដោយ៖កូឡាប
