បណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅថ្ងៃពុធ (ថ្ងៃទី 3 ខែសីហា) បានជំរុញឱ្យមានការអត់ធ្មត់លើកោះតៃវ៉ាន់ បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាអាមេរិកលោកស្រី ណាស៊ី ប៉េឡូស៊ី (Nancy Pelosi) ទៅកាន់កោះនេះបានជំរុញឱ្យប្រទេសចិនខឹងសម្បារក្នុងការសច្ចាថា “ដាក់ទណ្ឌកម្ម” ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចយ៉ាងមុះមុតរបស់លោក Pelosi ទៅកាន់ទីក្រុងតៃប៉ិ ដែលប្រឆាំងនឹងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ប្រទេសចិន បានគ្របដណ្ដប់លើកិច្ចប្រជុំរបស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងផ្តោតលើវិបត្តិបង្ហូរឈាមដែលកំពុងឆាបឆេះប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
អ្នកនាំពាក្យអាស៊ាន លោក គង់ ភោគ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បាននិយាយថា រដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាបិទទ្វារ – ជួបទល់មុខគ្នាជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ – បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពី “ការកើនឡើងភាពតានតឹងនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់” ។
លោក គង់ ភោគ បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា “យើងសង្ឃឹមថាភាគីទាំងអស់នឹងព្យាយាមអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីបន្ថយភាពតានតឹងនៅទីនោះ ជៀសវាងសកម្មភាពដែលអាចរួមចំណែកដល់ការកើនឡើងនៃភាពតានតឹង និងចូលរួមក្នុងការសន្ទនា”។ ម៉ាឡេស៊ី និងថៃបានបន្ទរការអំពាវនាវឱ្យស្ងប់ស្ងាត់ ដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី Saifuddin Abdullah បានជំរុញឱ្យភាគីទាំងអស់ “ប្រុងប្រយ័ត្ន” ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសថៃលោក Tanee Sangrat បាននិយាយថា ព្រះរាជាណាចក្រថៃបានអំពាវនាវឱ្យមាន “ការអត់ធ្មត់ជាទីបំផុត” និងបានព្រមានប្រឆាំងនឹង “សកម្មភាពណាមួយដែលនឹងធ្វើឱ្យភាពតានតឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង” ។ ការយកចិត្តទុកដាក់ឥឡូវនេះនឹងងាកទៅរករដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិនលោក Wang Yi និងសមភាគីអាមេរិករបស់លោក Antony Blinken ដែលនឹងចូលរួមជាមួយអាស៊ាន និងរដ្ឋមន្ត្រីផ្សេងទៀតសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សាសន្តិសុខក្នុងតំបន់នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ និងថ្ងៃសុក្រ។
កាលពីថ្ងៃពុធ លោក Wang បានថ្កោលទោសដំណើររបស់លោក Pelosi ដែលជាមន្ត្រីអាមេរិកជាប់ឆ្នោតដែលមានឋានៈខ្ពស់បំផុតទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅតៃវ៉ាន់ក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំថាជាការរំលោភលើអធិបតេយ្យភាពរបស់ចិន។ លោកបានព្រមានក្នុងបទសម្ភាសមួយក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋចិនថា៖ «អ្នកដែលលេងភ្លើងនឹងមិនទទួលបានលទ្ធផលល្អទេ ហើយអ្នកដែលប្រមាថចិននឹងត្រូវទទួលទោស»។ ចិនចាត់ទុកការគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងតៃវ៉ាន់ជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីរបស់ខ្លួន ដល់ថ្ងៃណាមួយត្រូវទាមទារមកវិញដោយកម្លាំងប្រសិនបើចាំបាច់
ប្លុកអាស៊ានដែលមានសមាជិកទាំង 10 ត្រូវបានបំបែករវាងប្រទេសដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសចិន ដូចជាប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កម្ពុជា និងឡាវ និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតដែលមានការយោគយល់ចំពោះទីក្រុងប៉េកាំង និងការអះអាងជាអន្តរជាតិដែលកំពុងកើនឡើង។ ប៉ុន្តែគ្មានប្រទេសអាស៊ានទទួលស្គាល់តៃវ៉ាន់ជាផ្លូវការទេ ហើយគ្មានប្រទេសណាបង្ហាញការចង់គាំទ្រក្រុងតៃប៉ិប្រឆាំងនឹងយក្សកុម្មុយនិស្តឡើយ៕ប្រភព៖ AFP
