ស្រុកអង្គរជ័យ,កំពត ៖ អ្នកស្រី សែត សុម៉ាលី អាយុ២៧ឆ្នាំ,ជាពេទ្យឆ្មបទទួល បន្ទុកពិនិត្យផ្ទៃពោះ រំលូតនិងសម្រាលកូន នៃមណ្ឌលសុខភាពប្រភ្នំ ឃុំប្រភ្នំ ស្រុកអង្គរជ័យ ខេត្តកំពត បានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៦ខែកុម្ភៈឆ្នាំ២០២១ ថាស្ត្រីខ្មែរនៅក្នុងភូមិចំនួន១៥ភូមិបានមកទទួលសេវារំលូនដោយសុវត្ថិភាពនៅមណ្ឌលប្រភ្នំ ហើយស្ត្រីនៅជនបទបច្ចុប្បន្នមិនសូវមានភាពខ្មាសអៀន ក្នុងការនិយាយអំពីរំលូត និងបានមកកាន់ទទួលសេវានិងមានចូលរួមការបណ្តុះបណ្តាលពីមន្ត្រីអង្គការរ៉ាក់ប្រចាំខេត្តកំពត។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់អ្នកសារព័ ត៌មាន នៅមណ្ឌលសុខភាពប្រភ្នំ,អ្នកស្រីសែត សុម៉ាលីបានបញ្ជាក់ថាកាលពីមុនស្ត្រីខ្មែរមានការខ្មាសអៀនណាស់ រហូតដល់មិនហានទាំងនិយាយថារំលូតទៀតផង។ហើយមិនបានស្គាល់ពេទ្យនិងបានទៅរំលូតដោយខ្លួនឯង ដោយប្រើវិធីផឹកស្រាឬឡើងលើដើមឈើលោតចុះក្រោម ដើម្បីរំលូតឬទម្លាក់គភ៌ដោយមិនចង់បានកូនដោយចៃដន្យនោះគឺជាវិធីគ្រោះថ្នាក់ឬគ្មានសុវត្ថិភាពទេ។
អ្នកគ្រូពេទ្យឆ្មបវ័យក្មេងដែលទើបមាន គភ៌អាយុ១ខែកន្លះបានលើកឡើងថាបន្ទាប់មកនៅមណ្ឌសុខភាពប្រភ្នំ ដែលអ្នកគ្រូកំពុងបម្រើការងារបច្ចុប្បន្នបានបង្កើតឲ្យមានសេវារំលូតដោយសុវត្ថិភាពដោយមានអង្គការរ៉ាក់ ចុះជួយពន្យល់ដល់ស្ត្រីដែលមិនទាន់ចង់បានកូនឲ្យទៅកាន់មណ្ឌលសុខភាពដែលមានសេវានេះ។ហើយនៅពេលដែលស្រីដែលមានគភ៌ដោយមិនចង់ទុក ឬមិនចង់ទាន់បានកូនតែថមកកាន់មណ្ឌលសុខភាពពិគ្រោះយោបល់រំលូតពីក្រុមគ្រូឆ្មបជំនាញ។
អ្នកគ្រូពេទ្យឆ្មបបានបញ្ជាក់ស្ត្រីដែលមករំលូតភាគីច្រើនមានគភ៌ដោយចៃដន្យ ដោយមិនបានពន្យាកំណើត។ហើយមានករណីខ្លះមាននារីខ្លះនៅលីវមានគភ៌និងខ្លះទៀតមានគ្រួសារមានគភ៌ មិនទាន់ចង់បានកូនក៏បានមកទទួលសេវារំលូតដែរ។ក្នុងនោះស្រីទូទៅបានមកកាន់មណ្ឌលសុខភាពប្រភ្នំប្រមាណ ៩០%មានគ្រួសារនិងនារីនៅលីវប្រមាណ១០%ប៉ុណ្ណោះ (នារីបម្រើនៅហាងខារ៉ាអូខេ)។
អ្នកគ្រូពេទ្យបានលើកឡើងថា ទាំងស្ត្រីមានគ្រួសារនិងនារីនៅលីវប្រមាណពី២នាក់ទៅ៣នាក់ ក្នុង១ថ្ងៃបានមកពិគ្រោះឬទទួលសេវារំលូន។ តែបើគិតចំនួនក្នុង១ខែប្រមាណពី២៥នាក់ទៅ៣០នាក់ មកទទួលសេវាពីមណ្ឌលសុខភាពប្រភ្នំ។
លោកអ៊ីង សារឿន មេឃុំភ្នំកុងបានបញ្ជាក់ថា ឃុំនេះមានប្រជាពលរដ្ឋសរុប១០ភូមិ ពលរដ្ឋសរុប១១៨០៤នាក់ស្រី ៦៦០២នាក់។ពលរដ្ឋអាយុ១៨ឆ្នាំឡើងជាង៨០០០នាក់(ស្រីជាង៤០០០ នាក់)និងមានពលរដ្ឋជាង១២៩៨នាក់។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំភ្នំកុង មានការយល់ដឹងច្រើនពីរំលូតនិងការពន្យាកំណើតបន្ទាប់ ពីមានការចុះណែនាំពីអង្គកការរ៉ាក់ប្រចាំខេត្តកំពត។
លោកមេឃុំថ្លែងថាចំពោះគ្រួសារលោកនៅពេលប្រពន្ធមានគភ៌កូនសុខភាពមិនល្អ ត្រូវរំលូតចោលទៅបើវាប៉ះពាល់សុខភាពដល់ប្រពន្ធឬមាតា។តែលោកថាការសម្រេចទៅរំលូត នៅក្នុងឃុំភ្នំកុងនៅមានការពិភាក្សាគ្នាមុនទៅរំលូតដោយគ្មានពិភាក្សាមុន។ នៅមានប្តីខ្លះចង់បានកូនតែប្រពន្ធចង់រំលូតមានប្រមាណ២%។
លោកមេឃុំបានថ្លែងថា មានក្រុមប្រឹក្សាឃុំជាស្ត្រីបានសហការជាមួយអង្គការរ៉ាក់ ហើយការរំលូតកូនមិនខុសច្បាប់ទេ។
ហើយច្បាប់បានផ្តល់សិទ្ធិដល់សិទ្ធិធ្វើការរំលូតដោយស្ត្រីទៅជួបជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញ នៅមណ្ឌលខុសភាព។ ហើយស្ត្រីចាប់ពីអាយុ១៨ឆ្នាំមានសិទ្ធិសម្រេចដោយខ្លួនឯង ដោយមានការពិភាក្សាជាមួយគ្រួសារ។ ការរំលូតនៅពេលស្ត្រីមានបញ្ហាខុសភាពឬកូនមិនលូតលាស់និងគោរពតាមច្បាប់។
លោកមេឃុំបានរំលឹកពីអតីតកាលថា នៅឃុំរបស់លោកធ្លាប់មានការរំលូតបែបបុរាណកាច់កជាដើម្បីមុនពេលអង្គការរ៉ាក់ចូលមកបណ្តុះបណ្តាល។ ចំណែកស្ត្រីប្រមាណ២%មានការខ្មាសអៀន ដោយមិនហានរំលូតឬបានលួចលាក់មិនហាននិយាយដោយខ្លាចសង្គមមិនរាប់រកនាង។ ការនិយាយថាទៅរំលូតខ្លាចគេថាមានកូនអត់ប្តី។តែចំពោះស្ត្រីទៅរំលូតខ្លះមានកូនច្រើននឹងមិនមានការពន្យាកំណើតជាដើម។ ពេលនេះគ្មានឆ្មបបុរាណឬ រំលូតបែបបុរាណទេនិងមានការយល់ដឹងការបង្កើតកូននៅមណ្ឌលសុខ ភាព៩៩%។
លោកហេង សុខហ៊ុល មន្ត្រីអង្គការរ៉ាក់ប្រចាំខេត្តកំពត ថ្លែងថា អង្គការរ៉ាក់បានផ្តល់នូវចំណេះដឹងអំពីច្បាប់រំលូត សុខភាពផ្លូវភេទ សុខភាពបន្ត និងសិទ្ធិ ដល់ស្ត្រីបង្គោលតាមឃុំទាំង១១ ក្នុងស្រុកអង្គរជ័យ ហើយស្ត្រីបង្គោលទាំងនោះយកទៅផ្សព្វផ្សាយបន្ត ទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋអោយយល់ដឹង ដើម្បីកាត់បន្ថយការរើសអើង និងមាក់ងាយទៅស្ត្រី និងក្មេងស្រី ដែលស្វែងសេវារំលូតដោយសុវត្ថិភាព ។
បច្ចុប្បន្ននេះមានអង្គការរ៉ាក់ បានបណ្តុះបណ្តាលដល់ស្ត្រីបង្គោលរួចមក និងបានផ្សព្វផ្សាយបន្ត សង្កេតឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងច្រើន និងកាត់បន្ថយការខ្មាសអៀនរបស់ស្ត្រី ហើយគាត់ហ៊ានសម្រេចចិត្តធ្វើការរំលូត ដោយផ្អែកលើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច សុខភាពមិនប្រកតីរបស់ស្ត្រី និងយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិសម្រេចចិត្តធ្វើការរំលូត ដោយផ្អែកលើច្បាប់បានអនុញ្ញាត៕ រក្សាសិទ្ធិដោយ៖CEN
