ដើមឈើចម្លែក…
នៅឆ្នាំ ១៩៩៣ លោក Ngo Si Lac កើតជំងឺក្រលៀន លោកប៊ិះស្លាប់ដោយសារជំងឺនេះ។ លោកពោល ៖ ខ្ញុំបានទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យខេត្ត Phu yen រួចបន្តមកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យក្រុងហូជីមិញ ខេត្ត Vinh និងខេត្ត Nghe An ។ វេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសដែលនៅមន្ទីរពេទ្យទាំងនោះសុទ្ធតែបានប្រាប់ថា ក្រលៀនខ្ញុំទាំងពីរខូចហើយ វិធីតែមួយគត់គឺប្តូរក្រលៀន ប៉ុន្តែវាត្រូវការថវិកាចំណាយច្រើនណាស់។
លោកជាកសិករកើតក្នុងត្រកូលក្រីក្រមានលុយឯណាទៅព្យាបាលហេតុនេះក៏បង្ខំទុកឲ្យវាសនាជាអ្នកចាត់ចែង។ វិលត្រឡប់មកដល់ផ្ទះវិញជំងឺដ៏សាហាវនេះកាន់តែធ្វើបាបលោកខ្លាំងឡើងៗ ជើងទាំងសងខាងហើម ទាញ ពុំអាចដើរបាន អ្វីៗត្រូវពឹងពាក់លើភរិយា និងមិត្តភក្តិម្នាក់ជួយ។ លោកគិតថា លោកនឹងស្លាប់ ថ្ងៃមួយមានគេប្រាប់លោកថា នៅខេត្ត Tuy Hoa មានអ្នកជីកមាសម្នាក់រងការខូចខាតក្រលៀនទាំងពីរដូចលោក ហើយគេបានជាសះស្បើយមកវិញដោយសារផឹកថ្នាំបុរាណរបស់ជនជាតិភាគតិចនៅ Phu Tuc, Krong Pa, Gia Lai ។
ឮដូច្នេះគាត់ក៏ពឹងប្អូនប្រុសធ្វើដំណើរស្វែងរកជនជាតិម្នាក់នោះ ដើម្បីសុំទិញថ្នាំ។ ខ្ញុំក៏បានជួបគាត់ ហើយទិញបានឈើ២កំណាត់ មួយកំណាត់ៗប្រវែងប្រហែលកន្លះម៉ែត្រ ទំហំប៉ុនកដៃ ១៥០.០០០ដុង (ប្រមាណ ៧ដុល្លារ) ។ មកដល់ផ្ទះខ្ញុំធ្វើតាមការណែនាំដោយកោសវាជាចំណិតស្តើងៗយកទៅលីងឲ្យឡើងពណ៌លឿង រួចខ្ចប់ជិតហើយយកទៅកប់ទុកក្នុងដី ដើម្បីឆុងផឹកជំនួសទឹកជាប្រចាំ។
យប់នោះក្រោយពេលផឹកអស់១កំសៀវដំបូង ខ្ញុំមានការហត់នឿយខ្លាំងណាស់ តែដល់ព្រឹកឡើងហាក់ទទួលអារម្មណ៍ធូរស្បើយបន្តិច។
ខ្ញុំក៏ឲ្យប្អូនប្រុសខ្ញុំទៅកាន់ Phu Tuc Krong Pa Gia Lai ដើម្បីទិញថ្នាំបន្ថែម។ ខ្ញុំបរិភោគវាទៀងទាត់ជំនួសទឹក ព្រោះមានអារម្មណ៍ធូរស្រាលបន្តិចម្តងៗ លុះដល់ប្រមាណ១ខែកន្លងមក មានអារម្មណ៍ថា ស្រួលក្នុងខ្លួន ខ្ញុំក៏ទៅជួបវេជ្ជបណ្ឌិត គេក៏បានធ្វើអេកូក្រលៀនរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំអរស្ទើរសន្លប់ពេលឮវេជ្ជបណ្ឌិតប្រាប់ក្រលៀនរបស់អ្នកគ្មានបញ្ហាអ្វីទេ។
ចែករំលែកក្តីសង្ឃឹម…
ពេលជាពីជំងឺភ្លាម លោក Lac ពិតជាចង់ដឹងថា ដើមឈើនោះឈ្មោះអ្វី ដែលជួយឲ្យគាត់គេចផុតពីទ្វារមច្ចុរាជ។ ហេតុនេះ ក៏បានយកដើមរុក្ខជាតិនោះទៅជួបជាមួយជនជាតិភាគតិចជាច្រើន ដើម្បីស្វែងយល់។ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងអស់សុទ្ធសឹងគ្រវីក្បាល ព្រោះតែពុំដឹងថា វាជាដើមរុក្ខជាតិអ្វី។ ពិសេសគឺមុនពេលកាត់ដើមថ្នាំលក់ឲ្យគាត់ បុរសជនជាតិ ដែលនៅ Phu Tuc , Krong Pa, Gia Lai បានកាត់ដើមឈើនេះជាកង់ៗ បកសម្បក គ្មានបន្សល់ស្លឹកមួយសន្លឹកណា ប្រហែលដើម្បីបញ្ចៀសកុំឲ្យគេស្គាល់។ ក្រោយពេលជាសះស្បើយពីជំងឺ លោក Lac បន្តធ្វើចំការ ហើយបន្តទិញដើមថ្នាំមកស្តុកពេញក្នុងផ្ទះ។ លោកពោលថា រាល់ពេលទៅកាន់ Phu Tuc , Krong Pa, Gia Lai ខ្ញុំទិញអស់ពី១លានទៅ ២លានដុង (៥០-១០០ USD) រួចទុកក្នុងផ្ទះ ពេលមានអ្នកត្រូវការខ្ញុំចែករំលែកឲ្យគេ។
៣ឆ្នាំមុន លោក Cao Van Thin ដែលនៅស្រុកកំណើតជាមួយគ្នា ក្រោយកើតជំងឺគ្រុនចាញ់គាត់បត់ជើងតូចមកចេញឈាមយ៉ាងច្រើនជាប្រចាំ មន្ទីរពេទ្យបានសំណូមពរឲ្យគាត់ចូលសម្រាកដើម្បីព្យាបាល។ ចៃដន្យគាត់បានជួបខ្ញុំ ឮខ្ញុំនិយាយពីរឿងនេះ គាត់ក៏សុំចែកដើមឱសថនេះ១កង់ យកទៅដាំផឹក។ លោក Thin ពោលថា ខ្ញុំធ្វើតាមការណែនាំក៏ធូស្រាលសន្សឹមៗ ទឹកនោមក៏សដូចដើមវិញ។ ខ្ញុំគិតថា ដើមថ្នាំមានអ្វីដែលពូកែម្យ៉ាងទៀតរបៀបប្រើប្រាស់វាក៏ងាយស្រួល។ តាមរយៈការចែកចាយព័ត៌មានរបស់លោក Lac នៅមានអ្នកជំងឺជាច្រើនទៀតបានទាក់ទងមកគាត់ ក្នុងនោះមានបុរសម្នាក់ឈ្មោះ Nguyen Duc Thai រស់នៅខណ្ឌធូឌឹក ទីក្រុងហូជីមិញ គាត់ត្រូវបានវេជ្ជបណ្ឌិតប្រាប់ថា ក្រលៀនរបស់គាត់មានទឹកកម្រិត ២ (Hydronephrosis) វាចាំបាច់ត្រូវព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ពុំនោះសោតអាចបណ្តាលឲ្យមុខងារធ្លាក់ចុះ ឈានដល់ការខូចក្រលៀនតែម្តង។ គាត់បានឮលោក Lac ខ្ញុំក៏សុំចែកដើមថ្នាំរបស់គាត់មកផឹកជិត១ខែក្រោយខ្ញុំក៏ជាពីជំងឺនេះ។ តាំងពីនោះមករហូតទល់ពេលនេះ ខ្ញុំតែងទៅពិនិត្យជំងឺជាប្រចាំ ហើយលទ្ធផលគឺល្អ តាមលោក Lac ដដែលឲ្យដឹងនោះ តាមរយៈដើមឱសថដែលគាត់ត្រូវបានជនជាតិនៅខេត្ត យ៉ាឡាយ ឲ្យវាអាចព្យាបាលគ្រប់ជំងឺពាក់ព័ន្ធជាមួយក្រលៀន លើកលែងតែជំងឺគ្រោះក្នុងក្រលៀនប៉ុណ្ណោះ។ ពេលក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានចង់ឃើញដើមថ្នាំនោះ គាត់បានឲ្យប្រពន្ធយកដើមថ្នាំ ១កង់ទំហំប៉ុនកដៃក្មេង មានបន្លារ ហើយពណ៌លឿងស្លេក ឆ្លងតាមព័ត៌មានស្តីពីដើមឱសថ “អាថ៌កំបាំង ដែលត្រូវបានលោក Ngo Si Lac ចែករំលែក គួបផ្សំនឹងព័ត៌មានទទួលបានអ្នកកើតជំងឺក្រលៀនច្រើននាក់ទៀត ក្រុមអ្នកយកព័ត៌មាន ក៏បានទៅជួបជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឱសថបុរាណ Le Van Phuoc ប្រចាំទីក្រុង TP Tuy Hoa គាត់ពោលថា ៖ បែបនេះពុំអាចដឹងថា វាជាដើមអ្វីទេ ហើយបើចង់ដឹងថា នោះជាដើមអ្វីវាមានសារធាតុអ្វីខ្លះ គប្បីបញ្ជូនវាទៅកាន់វិទ្យាស្ថានឱសថសាស្ត្រដើម្បីអ្នកឯកទេសវិភាគពិសោធន៍។
តាមគ្រូពេទ្យបុរាណដដែលឲ្យដឹងបន្ថែមថា រុក្ខជាតិជារឿងមួយ ប៉ុន្តែវាត្រូវសមប្រកបនឹងលក្ខណៈជីវសាស្ត្ររបស់ដីនៅតំបន់ដែលវាកកើតដោយធម្មជាតិ ទើបអាចមាននូវសារធាតុ ដែលមានសារៈប្រយោជន៍ជាថ្នាំបាន។ ម្យ៉ាងទៀត របៀបកាប់គាស់យកវាក៏ត្រូវធ្វើ សមស្របតាមអ្នកដែលគេយល់ដឹងដែរ ពុំនោះសោតវាក៏គ្មានប្រសិទ្ធភាព ឬមានប្រសិទ្ធភាពតិចតួច។
អត្ថបទនេះគេហទំព័រយើងខ្ញុំបកប្រែបន្តពីបទយកការរបស់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានវៀតណាម ដោយរំពឹងថា វាអាចជួយចែករំលែកផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមចុងក្រោយសម្រាប់អ្នកដែលកើតជំងឺដូចពោលខាងលើ៕ លីសា